Sangueiroun(-en-cilindre)
Arum cylindraceum
Araceae
Àutri noum : Figueiroun, Rasin-de-serp, Caulet-de-serp, Erbo-dragouno, Erbo-di-porc.
Noms en français : Arum des Alpes, Gouet des Alpes.
Descripcioun :Aquest sanguieroun, rare au nostre, trachis dins li blachiero e li faio. Se destrìo de Arum italicum bèn mai coumun, que soun espadice èi prim e vióulet (jaune encò de A. italicum) e de Arum maculatum que li fueio soun pas jamai tacado e gaire sagitado, e emé uno espato mai estrecho e mens duberto. Apoundèn que la cambo de flour èi eici tant longo que li pecou di fueio.
Usanço :Dèu agué, cresèn, li mémi prouprieta que lou sanguieroun coumun.
Port : Erbo
Taio : 15 à 30 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Arum
Famiho : Araceae
Ordre : Alismatales
Coulour de la flour :
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 4 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1400 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Blachiero
- Faio
- Baus
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Éuropenco
Ref. sc. : Arum cylindraceum Gasp., 1814
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753